19 Aralık 2014

Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü tarafından hazırlanan “Kandilli Konuşmaları”nın 11.’si “Osmanlı Eğitim Sistemi Üzerinde Değerlendirmeler” başlığıyla Üsküdar (Atik Valide) Yerleşkesi’nde Prof. Dr. Mehmet İpşirli tarafından gerçekleştirildi.

Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fahameddin Başar ile Prof. Dr. Abdülkadir Özcan’ın da aralarında bulunduğu akademisyenlerin ve öğrencilerin katıldığı seminerde, Prof. Dr. Mehmet İpşirli Selçuklu ve Osmanlıdaki medrese eğitimi üzerinde durdu.

“Osmanlı Eğitim Sistemi Renkli Bir Yelpazeydi”

Osmanlı eğitim sistemini renkli bir yelpazeye benzeten İpşirli, Osmanlı’nın temel eğitim kurumu medreseler ve Enderun’un yanı sıra; devlete bürokrat yetiştirmek için kalemlerde verilen kalem eğitiminden, toplu ibadet ve sohbetlerin yapıldığı dergâhlardan, her meslek erbabının katıldığı sohbet mekânlarından ve mesleki eğitimlerin verildiği loncalardan da söz etti. Ticaret erbabının akşamları toplanıp sohbet ettiği muhitlere olan rağbeti padişah örneğiyle açıklayan İpşirli, “Muhitler o kadar rağbetteydi ki bazen padişahlar da katılırdı. Kanuni Sultan Süleyman bir şuara muhitinde Şair Baki’yi fark ederek onu kendi medresesine intikal ettirmiş ve önünü açmıştır.” dedi.

“Medreselerde Sadece Dini Eğitim Verilmezdi”

Medreselerde verilen eğitimin içeriğini anlatan İpşirli, ”Sadece dini eğitim yoktu. Medreselerin kendine mahsus bir müfredatı ve atmosferi vardı. Tıp, matematik, mühendislik, astronomi gibi dersler İslâmî atmosferde anlatılıyordu. 19. yüzyılda Batı tarzında açılan mektepler de çok başarılı oldu ancak orada tamamen Batılı, pozitivist bir atmosfer hâkimdi. Bu fark son derece önemlidir.” diye konuştu.

Medreselerdeki eğitimin diline de değinen Prof. Dr. İpşirli, “Osmanlı, Arabistan ve Kuzey Afrika’yı da elinde bulunduruyordu. İstese Arapçayı eğitim dili yapabilirdi. Ama eğitim dili olarak Türkçeyi seçmiştir. Türkçe kitap yazanları ödüllendirmiştir. Osmanlı’ya en çok müteşekkir olduğumuz saha Türkçeye yaptığı hizmettir.” ifadelerini kullandı.