14 Mart 2018

Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, İstiklâl Marşı’nın kabulünün 97. yıl dönümünde milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy’u İstiklâl Marşı ve Akif paneli ile andı.

Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. M. Fatih Andı, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hasan Akay’ın konuşmacı olduğu panel, Rektörümüz Prof. Dr. Musa Duman ve ilgili bir kitle tarafından takip edildi.

Prof. Dr. M. Fatih Andı, 1921’de İstiklâl şiiri yazılması kararının bir ulusal marş hedefiyle alınmadığını, İstiklâl mücadelesini ifade etmek amacıyla yarışmanın düzenlendiğini belirterek; Mehmet Akif Ersoy’un da bu bilinçle şiirini bir marş olarak düşünmeden, o günün aktüel olaylarına heyecan aşılamak amacıyla kaleme aldığını dile getirdi. Andı, Mehmet Akif’in 10 kıtalık bir şiiri ulusal marş olarak yazmayacak kadar usta bir şair olduğunun altını çizdi. Uzun mısra yapısının yanında İstiklâl Marşı’nın bestesi üzerine de zaman zaman tartışmalar yaşandığını hatırlatan Andı, bunlara rağmen, şiirin tarihi, toplumsal ve milli değeri ile bugüne dönük bir asırdır yüklendiği birikimsel değeri nedeniyle değişmesinin mümkün olmadığını ifade etti.

“Akif’in ‘korkma’ demesi cesaretsizlik değildir”

İstiklâl Marşı’nın eleştirilen bir başka noktası olan “Korkma” kelimesiyle başlamasının, zannedildiği gibi cesaretsizlik, ödleklik anlamına gelmediğine dikkati çeken Andı, şöyle devam etti:

“Korkma kelimesi Mehmet Akif’in İstiklâl Marşı’ndan önce yazdığı şiirlerinde de karşımıza çıkar ve hepsinde de bir cesaretsizlik anlamının dışında kullanılmıştır. Korkmanın Türkçede birkaç kullanımı vardır. Korkmak bir cesaretsizliğin dışa vurumu, bir endişe hali ve umut kesme psikolojisi olarak tezahür edebilir. Mehmet Akif’te cesaretsizliğin karşılığı bir korkmanın kullanım yoktur. Umudunu kesme, kaygılanma diyor. Bununla Akif aslında iki ayete hatırlatma yapıyor. Birisi ‘Allah’tan ümidinizi kesmeyin.’ Diğeri ‘Korkma Allah bizimledir.’ Metinler arası gönderme yaparak daha ilk kelimede bizi asli kaynağımıza, Kur’an-ı Kerim’e bağlayarak şiirine başlıyor.”

“Milli marşımızı Akif’in yazması bize bahşedilmiş bir hikmettir”

Türkiye’nin milli marşının yazarının Mehmet Akif olmasının Türk milletine bahşedilmiş bir hikmet olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu, Akif’in model alınacak bir karakter olmasının bu hikmeti oluşturduğunu ifade ederek, “Akif şair olmasaydı, mutlaka çocuklarımıza örnek gösterilecek bir şahsiyet olurdu. Hem hayatıyla ve davranışlarıyla örnek oluyor hem de estetik metinler üretiyor, bu aslında edebiyat tarihinde çok zor görülen bir sentezdir. Ulusal marşların genel özelliği anonim duyguların ortalama bir ifadesi olmasıdır. Akif ise milli mücadele dönemine kadar şiirleriyle, eylemleriyle tanınmış bir adamdır. Böyle bir adamın halka mal edilen bir şiir yazması, karakter modeliyle kolektif grubu kaynaştırması bence olağanüstü bir lütuftur.” diye konuştu.

Akif’in, topluma dönük edebiyat düşüncesini en iyi yansıtan şair olduğunu söyleyen Daşcıoğlu, bu nedenle onun milli marşı yazmasının devlet-millet kaynaşmasını sağladığını, milletin devletin değerlerinden tamamıyla kopmasını engellediğini sözlerine ekledi.  

Devlet-millet kaynaşmasının sembolü

İstiklâl Marşı’nın devlet-millet kaynaşmasının bir sembolü olduğunu, bu nedenle marşı sadece belli günlerde tekrar edilen bir takım sloganlar olarak değil tam tersine özüne vakıf olunması gereken büyük bir şiir olarak görmek gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Hasan Akay, şöyle devam etti:

“İstiklâl Marşı, ilk dizeden itibaren O olmadan evren tamtakırdır demekten ibarettir. Yani sadece istiklâl değildir, bu üçüncü boyutudur. İstiklâl kavramına bu boyuttan bakmalıyız. Şiirin ilk kelimesi bütün değerleri kavrayan marşın, ferdi, dini, milli, ruhi, siyasi ve kültürel şirazesidir. Bu noktada biri ferdin ve milletin, diğeri devletin simgesi olan ocak ile sancak birdir. Bu sadece İstiklâl Marşı değil, istiklâlin marşıdır; istiklâli ezelden beri alıyoruz. Aynı zamanda evrensel bir şiirdir. Sadece Türklere değil tüm insanlığa özellikle Müslüman milletlere mesaj veriyor. Aleyhine konuşanlar hep olacak ama söz hakkı onların değil, Akif ve onun mirasçılarınındır.”